Chikungunya
Chikungunya is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus komt voor in (sub)tropische gebieden en wordt overgedragen door muggen die overdag steken. Een infectie met deze ziekte kan gepaard gaan met milde tot ernstige klachten. Meestal is een beet van de gelekoortsmug (Aedes aegypti) of de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus) de oorzaak.
De grafische weergave op deze kaart is gebaseerd op data uit 2016.
Wat is Chikungunya?
Chikungunya is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een alfavirus: het chikungunyavirus. Het virus komt voor in (sub)tropische gebieden en wordt overgedragen door muggen die, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de malariamug, overdag steken.
De eerste ziekteverschijnselen van chikungunya treden gemiddeld tussen de 1 en 12 dagen na de beet van een besmette mug op. De symptomen kunnen variëren van milde tot ernstige klachten. De huiduitslag ontstaat gewoonlijk enkele dagen na het begin van de koorts. Ernstige klachten komen vaker voor bij babies, oudere mensen of volwassenen die lijden aan andere ziekten. De acute symptomen na een infectie met chikungunyavirus verdwijnen meestal binnen 1 tot 3 weken, maar de gewrichtspijnen (artritis) kunnen maanden tot jaren aanhouden. Complicaties en sterfte als gevolg van infectie komen bij chikungunya weinig voor.
Wat zijn de symptomen van chikungunya
- het plotseling optreden van hoge koorts
- ernstige gewrichtspijn die lang kan aanhouden
- hoofdpijn
- spierpijn
- huiduitslag
- diverse oogaandoeningen, waaronder conjunctivitis
Bescherming tegen chikungunya
Preventie van chikungunya is gericht op reizigers van en naar een risicogebied in de (sub)tropen. De voornaamste besmettingsweg van chikungunyavirus is via de Aedes-mug, met name de gelekoortsmug (Aedes aegypti) en de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus), die overdag steken. Deze muggen kunnen naast chikungunya ook het dengue- en zikavirus overdragen.
Een vaccin tegen chikungunyavirus is nog niet beschikbaar. Preventie van chikungunya is vooral gericht op het voorkomen van muggenbeten, met name in de vroege ochtend en namiddag wanneer Aedes-mug actief is. Het dragen van bedekkende kleding en het insmeren van de ontblote huid met een muggenwerend middel op basis van DEET of Citriodiol, verkleint de kans op besmetting. Slapen onder een geïmpregneerd muskietennet wordt, net als bij andere door muggen overdraagbare ziekten, ook aangeraden.
Hoe vaak komt chikungunya voor in Nederland?
Chikungunyavirus komt voor in Afrika, Azië, Centraal- en Zuid-Amerika, het zuidelijk deel van Noord-Amerika, het Caribisch gebied en de landen in en rondom de Indische Oceaan. In Europa waren er lokale gevallen van chikungunyavirus besmettingen in Italië (2007 en 2017) en (Zuid-)Frankrijk (2011 en 2017). In Caribisch Nederland worden jaarlijks enkele tientallen tot honderden gevallen van chikungunya gemeld. In Europees Nederland zijn er tot nu toe alleen importgevallen van chikungunya bekend. Doordat de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus) zich hier tot nu toe niet heeft blijvend gevestigd, is het risico op lokale besmetting vooralsnog zeer klein.
