Deze week kwam het westnijlvirus meerdere keren in het nieuws. Het virus komt vooral voor bij vogels en wordt overgebracht door muggen op mens en dier. Het westnijlvirus zorgt jaarlijks voor meerdere ziekenhuisopnamen. Sommige gevallen zijn zo ernstig dat deze mensen moeten worden opgenomen op de intensive-careafdeling of in extreme gevallen overlijden.
Westnijlvirus in Nederland
Onderzoekers hebben voor het eerst een besmette vogel in de Nederlandse provincie Utrecht aangetroffen. Dit meldt het RIVM* op woensdag 16 september 2020. Hetzelfde vogeltje, een grasmus, werd in het voorjaar ook al getest en was destijds nog niet besmet met het virus. Dat betekent dat het vogeltje in Nederland besmet is geraakt.
Vier weken later, 15 oktober 2020, is het het westnijlvirus wederom in Nederland vastgesteld. Dit keer is een man besmet geraakt met het virus, aldus het RIVM. De man is recent niet in het buitenland geweest en hij is daarmee de eerste persoon die de ziekte heeft opgelopen in Nederland. Er zijn wel Nederlanders die het westnijlvirus eerder in het buitenland hebben opgelopen. De man is waarschijnlijk besmet geraakt door de beet van een mug.
* Bron: www.rivm.nl
Dodelijke slachtoffers in Spanje
In Spanje is recent een 87-jarige vrouw overleden aan het virus en zij is niet het eerste (dodelijke) slachtoffer. Ook zijn er meerdere opnamen van besmette personen in het ziekenhuis. Dit jaar zijn de meeste slachtoffers geregistreerd in Andalusië. Om het risico op overdracht te verkleinen, heeft de regionale regering moerasgebieden besproeid met pesticiden om muggen te doden. Verder wordt het gebruik van klamboes en horren aangeraden. Eerder dit jaar begonnen de uitbraken in de steden Coria del Rio en La Puebla del Rio, beide gelegen naast de moerassen van Guadalquivier. Ook in het naburige Sevilla zijn slachtoffers geregistreerd.
Oorsprong van het virus
Het westnijlvirus komt oorspronkelijk uit Afrika en werd voor het eerst ontdekt in Oeganda in 1937. In de loop der jaren heeft het virus zich verder verspreid over grote delen van de wereld. Sinds het begin van de 21e eeuw komen uitbraken steeds vaker voor. Het virus heeft zich gevestigd in grote delen van Oost-Europa en landen als Spanje, Franrijk, Italië en Griekenland. Het komt ook voor in grote delen van Amerika.
Hoe raak je besmet?
Het virus komt voor bij trekvogels en wordt overgedragen op mensen en dieren door de beet van een mug. De muggen worden besmet doordat zij zich voeden met het bloed van besmette vogels. Mensen kunnen besmet worden via de beet van een Aedex of Culex mug. Zodra de mug vervolgens een mens of ander dier bijt, verspreidt het virus zich verder.
Het bloed van een geïnfecteerd persoon bevat onvoldoende virus om een niet-geïnfecteerde mug mee te besmetten. De kans op verspreiding door mensen, onder natuurlijke omstandigheden, is daardoor niet aanwezig en dat maakt de mens een zogenaamde ‘dead-end’ host. De overdracht van het virus van mens op mens kan wel op een andere manier plaatsvinden, bijvoorbeeld door een bloedtransfusie of orgaantransplantatie.
Wat zijn de symptomen?
Zodra een persoon gebeten wordt door een geïnfecteerde mug, duurt het meestal 3 tot 15 dagen voor er klachten optreden. Deze zijn vaak binnen een week weer verdwenen. Het merendeel van de personen die besmet zijn met westnijlkoorts wordt niet ziek. 80% van de mensen krijgt helemaal geen klachten en 20% van de mensen krijgt slechts milde griepachtige klachten zoals bijvoorbeeld koorts, hoofdpijn of spierpijn. Een zeer klein deel (slechts 1%) krijgt een ernstige ziekte zoals encefalitis of meningitis. Dit zijn ontstekingen aan de hersenen die dodelijk kunnen aflopen. De kans op overlijden bij deze ernstige ziektes is 4 tot 14%. Op latere leeftijd, 70 jaar of ouder, kan dit oplopen naar 15 tot 29%*.
De meeste mensen die wel ziek worden krijgen de volgende symptomen:
• Hoge koorts
• Hoofdpijn
• Spierpijn
• Diarree en buikpijn
• Huiduitslag
*Bron: www.rivm.nl
Voorkom besmetting met het westnijlvirus
Op dit moment is er nog geen vaccinatie tegen het virus beschikbaar. Het is daarom belangrijk om besmetting te voorkomen. Nu het westnijlvirus in Nederland is aangetroffen groeit ook het risico op toekomstige uitbraken van het virus in Nederland. De beste en meest effectieve manier om besmetting te voorkomen is door de huid te beschermen tegen muggen. Zorg ook voor goede preventiemiddelen bij reizen naar westnijlvirus risicogebieden. Muggen zijn vooral actief zodra het begint te schemeren en tussen zonsondergang en zonsopgang. Bescherming tegen muggen kan op de volgende manieren:
-
- Draag bedekkende kleding.
- Smeer onbedekte delen van de huid in met DEET.
- Slaap onder een (geïmpregneerde) klamboe.
- Vermijd plekken waar veel muggen komen, bijvoorbeeld stilstaand water.
