Wat helpt tegen muggen?

Je kent het wel: Je zit ’s avonds nog even lekker buiten en je wordt belaagd door muggen. Of de kinderen komen moeilijk in slaap vanwege muggen in de slaapkamer; een voorbode van wat je te wachten staat als je zelf naar bed gaat. Vooral in de zomer kunnen muggen voor behoorlijk wat overlast zorgen. En ja, het zijn de vrouwtjesmuggen die je die muggenbulten bezorgen omdat ze bloed nodig hebben om goede eitjes te produceren. Mannetjesmuggen kunnen niet bijten.

Maar wat helpt er nu echt tegen muggen en wat helpt niet? Wij vertellen je meer over de mug en wat je kunt doen om jezelf en je gezin te beschermen, of het nu gaat om de gewone huismug of meer exotische muggen zoals de malariamug.

 

Muggen kunnen mensen en dieren ruiken

Muggen ruiken je al van een meter of vijftig en 1 op de 10 mensen ruikt zelfs aangenaam voor de vrouwtjesmug waaronder zwangere vrouwen. Dit is daarnaast ook genetisch bepaald en dus niet iets waar je heel veel aan kunt doen. De muggen komen af op de kooldioxide en het melkzuur in zweet dat wij als mensen uitscheiden. Het is dus ook zo dat hoe actiever je bent, hoe groter de kans is dat een mug je weet te vinden en zal toeslaan.

Vrouwtjesmuggen leggen hun eitjes in stilstaand water. Het is dus altijd verstandig om te kijken of er in of om je huis of caravan plekken zijn met stilstaand water zoals bakken, bloempotten, gieters, regentonnen of kleine plassen. De kans is groot dat hier muggenlarven in zitten die met een paar dagen volwaardige muggen zullen zijn.

 

Wat helpt tegen muggen?

Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen om de kans op muggenbeten te verkleinen dan wel te voorkomen.

• Plaats horren op ramen en deuren om muggen buiten te houden.
• Check kruipruimtes en zorg dat deze droog staan.
• Zorg dat er om het huis geen plasjes water staan (bloempotten, emmers, etc.).
• Controleer op muggen in de (slaap)kamer, uiteraard na het plaatsen van horren of het sluiten van ramen.
• Slaap onder een klamboe.
• Breng eventueel Care Plus Anti-Insect Natural aan op de onbedekte huid en de buitenzijde van uw dekbedovertrek of laken.

Er zijn bepaalde stoffen waar muggen een grote hekel aan hebben. DEET bestaat al zo’n veertig jaar en is bewezen het meest effectieve middel tegen muggenbeten. Anti-insect middelen waarin 30% DEET zit beschermen ongeveer vijf uur lang tegen muggen. Bij kinderen ouder dan twee maanden kunt je concentraties met daarin 10% of minder DEET gebruiken of Anti-Insect Natural zonder DEET. Zorg altijd dat je de aanwijzingen op de verpakking goed leest. Gebruik het met mate, smeer of spuit het niet op of vlakbij open huid, ogen, mond, neus, onder je kleding of in de buurt van voedsel. Na gebruik dien je je handen goed met water en zeep te wassen.

Insect SOS gel

Care Plus® Anti-Insect DEET 40% is een sterk insectwerendmiddel voor de huid. DEET is zeer effectief tegen verschillende gevaarlijke ziekteoverbrengers, zoals muggen en teken.

Care Plus® Anti-Insect DEET 40%, 200 ml. 8 uur muggenvrij.

Voor zover bekend is DEET de enige stof die een afdoend sterke afwerende werking heeft tegen muggen. Voorheen werd aangenomen dat de werking ervan berust op het verwarren van de geursensoren van de mug: het insect zou de aanwezigheid van de mens niet meer detecteren. Uit onderzoek blijkt echter dat muggen de stof wel degelijk ruiken en proberen die stof te vermijden. Een recentere studie laat echter zien dat DEET de werking van geurreceptoren wel verstoort. Uit deze studie blijkt dat DEET slechts bij hoge concentraties een afstotende werking heeft. In lagere concentraties was de afstotende werking verdwenen, maar bleef er een opvallend verschil tussen het aantal insecten op een met DEET behandelde prooi en een onbehandelde prooi.

 

Wat niet helpt tegen muggen

Er zijn door de jaren heen allerlei middelen op de markt verschenen waarvan wordt beweerd dat deze muggen op afstand zouden houden: geurkaarsen, vitamine B, Marmite, apparaatjes die hoge tonen voortbrengen, en er zijn er vast nog wel een paar. Helaas helpen deze middelen niet tegen muggen al blijven sommige middelen hardnekkig doorgegeven worden als tips.

 

Wat voor muggen zijn er eigenlijk?

Een mug heeft een klein, dun en fragiel lichaam, zes dunne pootjes, meestal twee veerachtige antennes waarmee zeer goed geur waargenomen kan worden en een kleine kop met vaak zichtbare zuigsnuit. Er zijn wel soorten die wat groter worden maar deze hebben steeds een langwerpige bouw en meestal sprieterige poten. Sommige muggen echter, zoals de knutten, hebben een meer vliegachtige bouw, ze worden ook wel zandvliegen genoemd.

 

Hoe lang leeft een mug?

Een volwassen mug leeft ongeveer 1 á 2 maanden. Een mug wordt geboren uit een eitje. De muggeneitjes worden in water of vochtige grond gelegd en na enkele dagen komen de eitjes uit. De uit eitjes komende larven leven in dit water of in deze vochtige grond, zoals meren, sloten, vijvers, moerassen en stilstaand water onder of op gebouwen. Het larvenstadium duurt enkele dagen tot enkele weken, waarna de larven van de muggen het popstadium in gaan.

Dit popstadium duurt 1 tot 7 dagen. De uit de pop komende volgroeide mug (imago) begint na ongeveer een uur al aan zijn eerste vlucht. De mug leeft ongeveer 1 á 2 maanden. De wijfjes overwinteren soms in kelders, holle bomen of andere beschutte plaatsen. Het proces van ei tot imago duurt vaak slechts twee weken.

 

Een mug leeft ongeveer 1 á 2 maanden.

 
Alle muggen hebben een zuigsnuit, maar verreweg de meeste soorten kunnen daar niet mee steken. De muggen die wel kunnen steken behoren tot verschillende families, waarvan die der steekmuggen (Culicidae) ongetwijfeld de bekendste is. Soorten uit deze familie zijn onder andere de malariamuggen (geslacht Anopheles) die bij de mens indirect verantwoordelijk zijn voor meer dan een miljoen doden per jaar. Ook andere muggen kunnen voor overlast zorgen al kunnen ze niet steken, voorbeelden zijn langpootmuggen waarvan de larven het gazon aantasten, motmuggen die massaal kunnen opduiken bij een gesprongen riolering en rouwmuggen die in reusachtige zwermen kunnen voorkomen. Bovendien brengt het trillen van de vleugels van muggen een zoemend geluid voort dat door mensen veelal als hinderlijk wordt ervaren.

Muggen leven van plantensappen als nectar. De twee vleugels worden in rust achter de rug gevouwen en het achterste paar poten is bij veel soorten langer en steekt in rust naar achteren. Dit doet een mug om eventuele aanstormende vijanden waar te nemen; in plaats van deze te zien voelt de mug de luchtwervelingen met de achterpoten en vliegt snel weg bij gevaar.

Steekmuggen of muskieten zijn de bekendste muggen en zijn eigenlijk onschuldige insecten die leven van nectar. Toch staan ze voor de mens bekend doordat ze bloed zuigen, althans de vrouwtjes tijdens de aanmaak van de eitjes. Bij de mens resulteert dat meestal in een rode jeukende bult, maar stekende muggen kunnen ook veel schade aanrichten vanwege ziekten die ze kunnen verspreiden, zoals de beruchte Westnijlziekte. In tropische gebieden verspreiden muggen op grote schaal vaak dodelijke ziekten (onder andere malaria), waaraan jaarlijks miljoenen mensen sterven. Ook op dieren kunnen muggen verschillende ziektes overbrengen. Vogel- en veehouders kunnen hierdoor enorme economische schade lijden.

Muggen kunnen ziekten overbrengen

Stekende en bijtende insecten zijn behalve irritant in sommige gevallen ook nog eens gevaarlijk. Ze kunnen infectieziekten overbrengen of een allergische reactie uitlokken. De producten van Care Plus® verminderen insectenbeten en overlast. Zo verklein je het risico op Malaria ((sub)tropische bestemmingen), Zika (een oprukkende ziekte, vooral gevaarlijk voor zwangere vrouwen) Gele koorts (Tropisch Afrika, Zuid-Amerika) en Dengue fever (knokkelkoorts). Ook anti-mug producten die geschikt zijn voor kleine kinderen of bij overgevoeligheid voor DEET.

 

Malaria

Malaria of moeraskoorts is ee infectieziekte die veroorzaakt wordt door eencellige parasieten van het geslacht Plasmodium dat tot de Sporozoa behoort. De parasiet wordt op mensen overgebracht door malariamuggen.

De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat jaarlijks tussen de 500.000 en 1.000.000 mensen aan malaria overleden, voor het overgrote deel in Afrika en voor het overgrote deel kinderen jonger dan 5 jaar. Ongeveer 40% van de wereldbevolking leeft in gebieden waar malaria voorkomt. 20% van de kindersterfte in Afrika kan worden toegeschreven aan malaria.

Zwangere vrouwen lopen een groot risico om te overlijden als gevolg van complicaties van malaria, maar ook bestaat het risico op een miskraam of vroegtijdige geboorte. Er bestaat tevens het gevaar van bloedarmoede bij de vrouw en als gevolg daarvan baby’s met een te laag geboortegewicht.

 

Dengue

Dengue, ook wel knokkelkoorts genoemd, is een tropische infectieziekte die wordt veroorzaakt door het denguevirus. Tot de symptomen
behoren koorts, hoofdpijn, spierpijn en gewrichtspijn, en een kenmerkende huiduitslag die lijkt op die van de mazelen. In een klein deel van de gevallen ontwikkelt de ziekte zich tot de levensbedreigende dengue-hemorragische koorts met bloedingen, laag aantal bloedplaatjes en lekkage van bloedplasma, of tot het dengue-shocksyndroom, waarbij sprake is van gevaarlijk lage bloeddruk.

Dengue wordt overgedragen door verschillende soorten muggen van het geslacht Aedes, voornamelijk door de A. aegypti(denguemug). Er zijn vijf verschillende typen van het virus; infectie met één type biedt doorgaans levenslange immuniteit voor dat type, maar slechts kortdurende immuniteit voor de andere typen. Een latere infectie met een ander type verhoogt de kans op ernstige complicaties. Omdat er geen vaccin is, komt preventie er vooral op neer dat het leefgebied van de muggen wordt ingeperkt, hun aantal wordt gereduceerd en de kans op beten wordt verkleind. In december 2018 wordt de goedkeuring van het EMA verwacht voor Dengvaxia (Sanofi), maar enkel voor personen die al een infectie met het denguevirus doorgemaakt hebben.

De behandeling van acute dengue is ondersteunend van aard. Bij lichte of middelzware gevallen wordt door drinken of via een infuus gezorgd voor rehydratie. Bij ernstigere gevallen worden vloeistoffen via een infuus en bloedtransfusie toegediend. Het aantal gevallen van dengue is sterk gestegen sinds de jaren 60 tot circa 50–100 miljoen infecties per jaar. De eerste beschrijvingen van de aandoening dateren uit 1779 en het veroorzakende virus en de overdracht werden aan het begin van de 20e eeuw ontdekt. Dengue is na de Tweede Wereldoorlog een wereldwijd probleem geworden en is endemisch in meer dan 110 landen. Naast het uitschakelen van de muggen wordt gewerkt aan een vaccin en aan een geneesmiddel dat rechtstreeks op het virus is gericht.

 

Zika

Het zikavirus is een flavivirus dat de ziekte zikakoorts veroorzaakt. Het virus wordt voornamelijk overgebracht door vrouwelijke steekmuggen. De zikakoorts is over het algemeen een milde aandoening waar geen behandeling voor is. De ziekte gaat vaak vanzelf weer over. Er zijn echter aanwijzingen dat besmetting met het virus ernstige gevolgen voor de menselijke gezondheid kan hebben, met name voor de foetus. Het kind zou als gevolg van het virus microcefalie kunnen ontwikkelen, een te kleine schedelomvang met grote gevolgen voor de verdere ontwikkeling.

Het virus is bekend sinds 1947, toen het in het in Oeganda gelegen Zikawoud werd vastgesteld bij een resusaap. Het virus dankt zijn naam aan het betreffende woud.

Tussen oktober 2015 en januari 2016 werden in Duitsland vijf gevallen geconstateerd. Het waren zover bekend de eerste waarnemingen in Europa. Op 4 februari 2016 werd het virus vastgesteld bij een zwangere vrouw in Noordoost-Spanje die daarvoor in Colombia was geweest.

Op 6 mei 2016 werd in Spanje melding gemaakt van een uit een met het Zikavirus besmette vrouw geboren baby, die reeds bij de geboorteafwijkingen (microcefalie) vertoonde. Het was het eerste concrete geval in Spanje waarbij een baby werd geboren met dergelijke afwijkingen die naar alle waarschijnlijkheid met het virus verband houden.

 

Gele koorts

Gele koorts is een infectieziekte, veroorzaakt door het gelekoortsvirus, dat door steekmuggen wordt verspreid. Tot 50 % van de geïnfecteerden komt te overlijden wanneer de ziekte niet behandeld wordt. De ziekte komt alleen in Afrika ten zuiden van de Sahara (ca. 180.000 gevallen per jaar) en Zuid- of Midden-Amerika (ca. 20.000 gevallen per jaar) voor. Jaarlijks worden naar schatting 84.000 tot 170.000 mensen met het gele-koortsvirus besmet waarvan er rond de 60.000 komen te overlijden. In Afrika en Zuid-Amerika lopen 900 miljoen mensen het risico met gele koorts besmet te raken. Vaccinatie is de belangrijkste preventieve maatregel om de ziekte te bestrijden. Het vaccin tegen gele koorts is veilig, betaalbaar en zeer effectief. Het vaccin biedt waarschijnlijk een levenslange bescherming tegen gele koorts.

Het gelekoortsvirus behoort tot de flavivirussen, maar werd vroeger ten onrechte onder de togavirussen geschaard. Het gelekoortsvirus is een enkelstrengs RNA-virus dat 35-45 nm groot is. Niet alle muggen kunnen gelekoortsvirussen overbrengen. In Afrika gaat het meestal om de Aedes aegypti of Aedes africanus, in Zuid-Amerika zijn het vaak muggen van het geslacht Haemagogus. Via de speekselklieren van de besmette mug komt het virus in het lichaam binnen en infecteert lymfocyten. Via de regionale lymfeklierstations verspreidt het virus zich vervolgens in de rest van het lichaam. Muggen die een geïnfecteerde aap of mens steken, worden na 2-3 weken besmettelijk.

Per jaar kan in een gebied met veel transmissie wel enkele procenten van de aanwezige bevolking geïnfecteerd worden met het gelekoortsvirus. Bij de jongvolwassenen kan in zo’n gebied mede daarom bij de meerderheid antistoffen tegen gele koorts worden aangetroffen. In Nederland is er in meer dan tien jaar geen gele koorts vastgesteld.